[Stripclichés]
waarin een overzicht wordt gegeven van verschillende clichés in stripverhalen


Terug naar de basispagina
of klik verder op één van de onderstaande subrubrieken:


06/08
2005
Stripclichés 5: De irritante buurman
Voornamelijk in gagstrips of familiestrips maken één of twee buurmannen deel uit van het personagepatrimonium van de reeks. Liefst een irritante buurman want dat schept ergernissen bij zowel het hoofdpersonage als de lezer en het vergemakkelijkt het uitdenken van conflictsituaties voor de auteur. Wij hebben goeie buren (al komen ze wel vaak langs voor eieren of melk en dat gepruts aan die tweedehands Porche zorgt voor overlast), maar een irritante buurman is voor veel lezers een herkenbaar personage. Alle ergerlijke karaktereigenschappen zien we dikwijls vervat in één enkele synthese van een stripbuurman of -vrouw.
Veel buurmannen — een variatie op 'de vijand' — treden pas op na een paar gags of verhalen. Niet moeilijk, met avonturen of gags binnen de besloten huiskring ben je snel uitverteld.
De irritatie van een aantal buurmannen zorgt voor een groter gevoel van medeleven of medelijden met het hoofdpersonage. Great! Zo wordt de band tussen de lezer en het hoofdpersonage groter.

Tien irritante buurmannen en -vrouwen die hopelijk niet naast de deur leven van:
• Hec Leemans: garagist Dimitri De Tremmerie uit F.C. De Kampioenen is de kolonie pottenstampers op het veld naast zijn garage liever kwijt dan rijk
• Roba: mevrouw Stekel uit Bollie en Billie heeft ook een kat, Korporaal, die op zich irritatie opwekt bij de hond Billie
• Marc Sleen: slager Balk uit Oktaaf Keunink is op het juiste moment een cafévriend en kaartersvriend, op verkeerde momenten een pestkop
• Franquin: buurman Kabaal uit Ton en Tineke is een luidruchtige en opdringerige creatie van René Goscinny
• Merho: Leon Van der Neffe uit Kiekeboe. Dat grapje in zijn familienaam had je toch al door, hè? Sergeant Van der Neffe loopt over van het negatieve commentaar en kritiek op het reilen en zeilen van de familie Kiekeboe
• Francis + Tillieux: Bram Jager uit Bram Jager en zijn Buur is een serie die integraal drijft op de conflictsituaties tussen twee buren. Bram Jager is een bemoeizieke profiteur die misbruik maakt van buurman Haasjes onkunde om simpelweg "neen" te zeggen
• Willy Vandersteen: Ademar Krab uit De Familie Snoek is een lompe bullebak die nogal hardhandig met zijn medemens (en Leonard Snoek in het bijzonder) omgaat
• Dupa: Balthazar uit Dommel want een kat is de grootste vijand van een hond. En wie zei ook alweer: "Houd je vrienden in de buurt, maar je vijanden nog dichter"?
• Willy Vandersteen: handelsreiziger Theofiel Boemerang uit Suske en Wiske ruikt een zaakje en daar zal bij voorkeur Tante Sidonia voor betalen. Hij maakt voor het eerst zijn opwachting in De Texasrakkers
• Blesteau + Godard: de familie Pruts uit Lokje zijn begot zelf de irritante mensen van naast de deur!


23/07
2005
Stripclichés 4: De kwaadaardige tweeling
In de meeste klassieke strips moet je een booswicht als tegenspeler kiezen. Anders heb je amper een reden, een argumentatie, een doel of een drijfveer om je hoofdpersonage een avontuur te laten beleven. In sommige gevallen is een reeks maar zo goed als de booswicht en in nog andere gevallen is de schurk zelfs het interessantste personage.
Anyway, over schurken met schade hadden we het al tweemaal. Een ander schurkentype bestaat in dubio: de tweeling! Daarvan is de ene helft meestal de rotzak, de andere de goedzak of smeden ze samen plannen voor werelddominatie, uitschakeling van de held, het verwerven van macht of rijkdom of wat dan ook om een verhaal aan op te hangen.
Af en toe komt een tweelingbroer of -zuster ook van pas ter vervanging van een snoodaard die eerder in de reeks al het loodje moest leggen.

Tien halve tweelingen getekend door:
• Gravin Elisabeth Tighelhof, tweelingzus van gravin Demaerschalck, uit Link 1: Het Zesde Gebod (Steve Van Bael)
• Panu, de haatdragende tweelingbroer van de in-en-in-goede Manu, uit Nero: De Verschrikkelijke Tweeling (Marc Sleen)
• Professor Alfred Halambiek, tweelingbroer van professor Nestor Halambiek, uit Kuifje: De Scepter van Ottokar (Hergé). De Jans(s)ens zijn trouwens géén tweelingen, ze hebben om te beginnen al niet dezelfde familienaam, gesnopen?
• David, de boosaardige killer en tweelingbroer van de boosaardige killer (bis) Jonathan, uit de reeks Magika (Tacito/Angleraud/Guenet)
• Adrocles, de aanvankelijk al net zo op wraak beluste broer van Arbaces, de verongelukte nemesis van Alex, uit Alex: De Toren van Babel (Jacques Martin)
• Zo kan het ook: Fiona Offerman/Duval geeft zichzelf uit voor haar eigen (onbestaande) tweelingzus in Halloween Blues 3: Andermans Herinneringen (Kas + Mythic)
• Poppendief Baobab, tweelingbroer van de brave beeldhouwer Batsjik, uit Dokter Zwitser 1: Middernacht Dokter Zwitser (Wasterlain)
• Herr Scharführer Klaus Von Balder, tweelingbroer van archeoloog Laurent die dan weer geen nazist is, uit de reeks De Bewaker van de Lans (Ersel + Ferry)
• Kerwyn, de tweelingbroer van Merlijn de tovenaar (allebei een paar duizend jaar oud), uit een reeks — zelfs door fans — fel gehate Kronieken van Merlijn uit De Rode Ridder (Karel Biddeloo). Kerwyn onthult zijn identiteit in De Rode Ridder 187: Gorgonia
• En om af te sluiten een drieling van samenzweerders en schattenjagers: Isidoor, Eugide en eum, een derde broer uit Suske en Wiske: De Schat van Beersel (Willy Vandersteen)


09/07
2005
Stripclichés 3: De sidekick
De sidekick is al zo oud als de straat, wereldwijd verspreid en komt in alle genres voor. Ook buiten de strip, ja. De sidekick bestaat dankzij de gratie van de held. De held is doorgaans een saai en kleurloos personage waar je niet graag mee op café aan de toog zou plakken. In de eerste plaats omdat hij ongetwijfeld met al de vrouwen gaat lopen.
Neen, dan liever luisteren naar de smakelijke verhalen van zijn of haar welbespraakte sidekick. Als tegengewicht voor de stripreeks is hij vaak ook de complete tegenstelling van de held — lang en mager versus kort en dik, intelligent versus oerdom, actief versuis een luiaard,... — en meestal de grappigste van het stel.
Maar als het er echt op aankomt gaat hij door een hel voor zijn maatje en kan je op hem rekenen als de held in een lastig parket zit... Dat de held wel eens in nare situaties terechtkomt door toedoen van de sidekick wordt hem makkelijk vergeven.

Sidekicks van links naar recht en hun gebreken:
• Lanfeust van Troy (Tarquin + Arleston): de trol Hebus komt van pas bij Lanfeust en zijn gezelschap zolang hij onder invloed staat van de bezwering van meester Nicoledes. Indien niet vervalt hij in zijn oude gewoonten: een woest en meedogenloos, mensenetend schepsel. Onder bezwering is hij een luidruchtige en brute drinkebroer. Eigenlijk niet zo héél erg veel beter dan zijn normale staat
• Jerry Spring (Jijé): Mexicaan Pancho werd door Jerry Spring eens in alle vriendschap aangesproken als "Zuiplap! Spons! Schurk! Rotzak!"
• Bernard Prince (Hermann + Greg): Barney Jordan staat ook geboekstaaft als een stevige drinker. Daarnaast is hij ook wel eens een koppige steenezel
• Robbedoes en Kwabbernoot (diverse auteurs, hier: Janry + Tome): Kwabbernoot maakte zijn intrede in het weekblad Robbedoes onder de hoede van Jijé als een latere Guust Flater. Hij is verstrooid, onhandig en impulsief
• Natasja (Walthéry + een resem scenaristen): Natasja's collega Walter is een jazzliefhebber en stripverzamelaar. Toch al twee gebreken. Verder is hij slungelachtig, driftig, snel op de teentjes getrapt en een overjaars kind
• Meneer Johan (Dupuy en Berberian): Felix is een soms onbewust vrouwonvriendelijke betweter, onbetrouwbaar en een klaploper
• Johan en Pirrewiet (Peyo): Pirrewiet is de synthese van alle hoofdzonden, op onkuisheid na want zijn avonturen met page Johan verschenen oorspronkelijk in het katholieke jeugdblad Robbedoes
• Jommeke (Jef Nys): het fatasierijke baasje Filiberke lijdt ongetwijfeld aan ADHD of je kan hem tenminste hyperkinetisch noemen. Zijn personage-inbeeldingen zijn aan de schizofrene kant, hij beweegt zich als een spast en loopt nog los in de vrije wereld ook!
• Guus Slim (Tillieux en Gos + Tillieux): flauwe moppentapper Vlinder is een ex-bandiet
• Nero (Marc Sleen): hah! Dat moet je kunnen. Nero trad aanvankelijk als sidekick op in De Avonturen van Detective Van Zwam, maar werd al snel de hoofdfiguur van een zeer langlopende serie. Respect voor deze uitzondering! Als hoofdpersonage is hij nochtans ook niet bespaard gebleven van tal van grote en kleine gebreken


25/06
2005
Stripclichés 2: Schurken met schade 2
Alvorens ons te laven aan een ander stripcliché schudden we nog even de doos met verminkte schurken of schurken met een opmerkelijke fysieke default wat leger.
Opvallend in dit overzichtje is dat er ofwel wat scheelt aan de arm of hand ofwel aan de ogen. Niet toevallig twee broodnodige instrumenten voor een tekenaar.

Van links naar rechts:
• Hoe Kapitein Haak aan zijn naam is gekomen in de reeks Peter Pan (Loisel) komen we in alle chronologie pas in deel 5 te weten, ingenieus Haak getiteld. De aanleiding ervan las je in deel 4: Rode Handen
• Een albinohuurmoordenaar — op zich al een cliché — in het Largo Winch-tweeluik H en Business Blues (Philippe Francq + Jean Van Hamme)
• Adrian Deloraine uit Blake en Mortimer: De Zaak Francis Blake (Ted Benoit + Jean Van Hamme) heeft een bijzondere afwijking: polydactylie, dat wil zeggen dat hij zes vingers heeft
• Barr-Find Zwarte Hand uit De Chninkel (Rosinski + alweer Jean Van Hamme) draagt onder zijn pantserhandschoen de verminkende sporen van kanker op zijn arm
• De megalomane kater Valsifer (what's in a name?), de zelfverklaarde "profeet van de wederopstanding", heeft een flinke jaap door zijn ontbrekende linkeroog. Een sinister personage uit de reeks Billy the Cat (Colman + Desberg)


28/05
2005
Stripclichés 1: Schurken met schade 1
In de films van James Bond wemelt het van de schurken waar iets aan scheelt: het stalen gebit van Jaws, de derde tepel van Scaramanga, Oddjob die niet kan spreken,... Het publiek lust er pap van en ondertussen zijn de schurken met schade een heerlijk cliché geworden. Je zou ze eens naar de sofa van een psychiater moeten sleuren want wellicht liggen die mankementen aan de basis voor hun criminele natuur.
Dit is een eerste selectie. Er zullen er nog volgen.

Van links naar rechts:
• Stomp uit de reeks Baard en Kale (Will + Rosy/Tillieux/Desberg) heeft naar verluidt een ernstig gehavend gelaat. Een bewijs daarvan kan je lezen in deel 35: In de Greep van de Witte Hand.
• Anthraciet uit de reeks Chlorophyl (Macherot) heeft een snee in het linkeroor
• Krimson uit Suske en Wiske (Willy Vandersteen/Studio vandersteen) is een notoir zenuwlijder en derhalve een pillenslikker.
• De leider van Thanasia Corporation uit 421 deel 3: Operatie Zelfmoord is een albino wiens ogen extreem gevoelig zijn aan het licht. Zijn speciale bril helpt hem te zien.
• Thimotheus Triangl (thans Thimothea Triangl) uit Kiekeboe is al een persiflage op de James Bond-schurk Ernst Stavro Blofeld. Zijn kleine gestalte staat zijn megalomane machtswellust echter niet in de weg.